حجاب نمی تواند بعنوان یک ارزش برتر از طریق سینما یا تلویزیون به مردم تفهیم شود

صدای آمریکا  : روز هجدهم آبان ماه یک نشست تخصصی فرهنگی و اجتماعی با موضوع: «بررسی نحوه بسترسازی سینما در مساله تغییر پوشش زنان و راهکارهای لازم برای مدیریت آن» در «مرکز هم اندیشی استادان نهاد رهبری دانشگاه تهران» برگزار شد.براساس گزارش خبرگزاریها هدف این نشست که پرويز شيخطادی كارگردان سينما و عضو نهاد رهبری مبتکر آن بود، تبلیغ و ترویج آنچه «فرهنگ حجاب» خوانده می شود در سینمای امروز ایران بود. اما با وجود سخنرانی های چندین کارشناس اجتماعی، سینمایی، فرهنگی و دینی، نتیجه گیری پایانی آن بود که شیخ طادی از دفتر رهبری بر زبان آورد. او با رد الگو قراردادن حجاب بعنوان یک ارزش برتر جامعه از طریق سینما و با تایید دیدگاه کارشناسان گفت زنان چادری و مذهبی در سطح پایین زندگی می کنند و این مساله حتا در تلویزیون هم نشان داده می شود.

ماحصل کلام آن که بیشتر سخنرانان براین نکته مهر تایید زدند که حجاب نمی تواند بعنوان یک ارزش مثبت از طریق سینما یا تلویزیون به مردم تفهیم شود؛ چون در واقعیت روزمره زندگی، مردم خود ارزش واقعی آن را دریافته اند. برای نمونه دکتر منیره نوبخت عضو شورای اجتماعی زنان با تاکید بر این موضوع که سینما در ترویج حجاب و عفاف بی تاثیر است، گفت: «در سينمايی كه صندلیهايش خالی ست و فقط جوانان برای گفتگو به آنجا میروند، سينما میخواهد بر روی چه كسی تاثير بگذارد؟»

جليل عرفانمنش، عضو شورای اخذ پروانه ساخت و نمايش، نيز گفت: «آن چه باعث شده زنان يك برداشت منفی از حجاب داشته باشند، اين است كه هميشه زنان با حجاب در رسانهها كاركرد منفی داشتهاند.»

مریم محمودزاده از منتقدین سینما نیز که خود از شدت عمل در زمینه پوشش اسلامی دفاع می کند، انگشت بر واقعیتی خلاف دیدگاه خود گذاشته و اعتراف کرد،  واداشتن شخصیت های فیلم به رعایت حجاب در فیلم واکنشی منفی بر روی تماشاگران دارد. او افزود: «متاسفانه میبينم خانم بازيگری كه در يك فيلم نقش يك زن چادری و معنويتگرا را دارد، در خارج از فضای فيلم با ظاهر ديگری نمايان میشود و اين مساله در ذهن مخاطب تناقض ايجاد ميكند. به خصوص مخاطب نوجوان كه در اين مساله يك درگيری ذهنی برايش ايجاد میشود كه اين يك عامل منفی است.»

بحث بر سر چگونگی پوشش زنان در سینمای ایران از فردای برقراری جمهوری اسلامی همواره یکی از موضوعات رایج در مباحث فرهنگی جمهوری اسلامی و محل مناقشه میان افراطیون و مصلحت طلبان درون حاکمیت بوده است. در حالی که افراطیون خواهان شدت عمل شدید در مورد الزام به رعایت پوشش اسلامی برای زنان در سینما بوده و گاه تا آنجا پیش رفتند که خواهان حذف کامل زنان از فیلم ها شده بودند (جریانی که هنوز هم فعال است) اما بنا به مقتضیات روز نتوانستند این خواسته را عملی کنند. با این همه آنان سخت امیدوارند بتوانند از سینما بعنوان یک ابزار اصول تعریف شده خود از اسلام از جمله حجاب مطلوب متشرعان استفاده کنند.

تناقض و دوگانگی معیارها در زمینه نشان دادن زنان بدون روسری در فیلمهای خارجی حتا فیلم هایی که مکان رویدادشان در کشورهای اسلامی ست، و در مقابل واداشتن زنان شخصیت فیلم های ایرانی به رعایت حجاب اجباری، حتا در حریم خانه و در برابر شوهرانشان، یا دختران در برابر مادرانشان، نمونه آشکار ریاکاری و دروغ آشکاری ست که خود از دید اسلامی گناهی کبیره محسوب می شود، دلایلی بود که جناح مصلت گرا مطرح می کرد تا حاکمیت را وادار به استفاده از گذاشتن کلاه شرعی بر سر فیلم کند. استفاده از «کلاه گیس» برای زنان در فیلم و رهایی گروه فیلمسازی از مرتکب شدن به گناه کبیره.  گروه مصلحت گرا از دوران تصدی وزارت فرهنگ توسط محمدخاتمی همواره به این فتوای شرعی تکیه می کردند که واداشتن زنان شخصیت فیلم به رعایت حجاب در بستر و در حضور همسران شرعی شان، دو پیام با خود دارد: نخست: محروم کردن زنان و مردان که شرعاً همسر همدیگرند؛ از مواهب جنسی و زیبایی همدیگر. دوم: تبلیغ دروغ آشکار توسط گروه سازندگان فیلم که خود از نظر شرعی گناهی کبیره بشمار می آید.

یک کارگردان برجسته سینما گفته بود: به دلیل مقررات شدید دولتی در مورد بازی زنان در سینما، بازیگران زن به دلیل همین مقیدات تنها از یک پنجم امکانات بازی استفاده می کنند، اگر چهره شان را هم بپوشند، دیگر نیازی به حضور زنان نیست. مردان نقش آنان را بازی خواهند کرد.
با این همه، این گروه نتوانستند جناح بنیادگرای حاکمیت را قانع کنند دست از گناه کشیده، تن به واقعیت دهند. جناح بنیادگرایی که متکی به مراجع تقلیدی اند که هرگز چشم بر پرده نقره ای سینما ندوخته اند؛ اما با این پدیده مدرن مخالف اند. جناحی که طرح بستن کامل سینما را به مجلس اول برد، با رهبران عالیرتبه نظام در آن زمان مشورت کرد؛ اما راه بجایی نبرد. این جناح همانگونه که آقای قرائتی گفته بود: تظاهر به نمازخواندن نه تنها ریاکاری نیست؛ بلکه صواب هم دارد، امروزه بار دیگر فعال شده تا از سینما «ابزاری را که نتوانست نابود کند» در جهت تبلیغ ارزش بودن چادر وچغچور استفاده کند.
اما شاید نصیحت یکی از مراجع حامی افراطیون برای این گروه بیشترمفید باشد که گفته بود: «مومنان به سینما نمی روند، به بهشت می روند.»